Moliyachilarga KPI’larni belgilash tashkilotning umumiy maqsadlari, ularning roli va mas’uliyatlari bilan moslashtirilishi kerak. Bu yerda buxgalterlar va moliyachilar uchun potentsial KPI toifalari va misollar keltirilgan:
1. Moliyaviy hisobotning to’g’riligi va o’z vaqtida tayyorlanishi
- Moliyaviy hisobotni tayyorlash muddati: Hisobotlarni belgilangan muddatlarda tayyorlash va taqdim etish (hisob-kitob davri oxirida, oylik, choraklik, yillik).
- Moliyaviy hisobotdagi xatolar: Hisobotda qilingan xatolar yoki nomuvofiqliklar soni.
- Audit natijalari: Tashqi yoki ichki auditlarning muvaffaqiyati. Natijalar yaxshi qabul qilinishi uchun o’ng tomonda bo’lishi kerak.
2. Budjetda ishlash va xarajatlarni boshqarish
- Budjetga rioya qilish: Amaldagi xarajatlar byudjetdan oshish yoki cheklangan holda bo’lishi kerak. Ishlab chiqarish va sotuvlarni yaxshi rejalashtirish bilan bunday ko’rsatkich yaxshi natijalarni beradi.
- Xarajatlarning tejalishi: Moliya bo’limi tomonidan aniqlangan imkoniyatlar orqali byudjet xarajatlaridan tejash miqdori.
- O’zgaruvchan xarajatlarni boshqarish: Savdo yoki ishlab chiqarish hajmiga tegishli bo’lgan xarajatlar darajasini boshqarish.
3. Pul mablag’lari va ayirboshlashni boshqarish
- Naqd oqimi prognozi to’g’riligi: Prognoz qilingan naqd oqimi haqiqiy naqd oqimiga qanchalik yaqinligini o’lchash.
- Deyarli to’lovlarning qarib qolishi (DSO): Mijozning to’lov muddati kelgan taqdirdan boshlab to’lov amalga oshirilishigacha o’tgan kunlar soni. To’lovlar tezda tushsa, DSO qisqaradi.
- Inventory turnover: Inventarizatsiyani sotish va yangi zaxiralar bilan to’ldirish tezligi. Yuqori aylanma tez sotiladigan mahsulotni ko’rsatadi.
4. Moliyaviy xavflarni boshqarish
- Xavflarni aniqlash va kamaytirish: Moliyaviy xavflarni kamaytirish bilan bog’liq muvaffaqiyatlar (yangi ichki nazorat, siyosat yoki protseduralarni o’rnatish).
- Sug’urta da’volarini kamaytirish: Ish joyidagi jarohatlar, aktivlarning yo’qolishi yoki kompaniyaning boshqa noxush vaziyatlar bilan bog’liq sug’urta da’volari sonini kamaytirish.
5. Moliyaviy tahlil va qaror qabul qilishni qo’llab-quvvatlash
- Investitsiya tahlilining sifati: Taklif etilayotgan investitsiyani (masalan, ROI, kapital xarajatlarini baholash) to’g’ri yoki to’liq tahlil qilish.
- Foydali marjani tahlil qilish: Turli mahsulotlar, xizmatlar yoki mijozlar segmentlarining foydaliligini baholash.
- Moliyaviy rahbar bo’yicha qaror qabul qilish: Moliya bo’limi boshqa bo’lim rahbarlarini yaxshilangan qaror qabul qilish uchun o’z vaqtida va to’g’ri moliyaviy ma’lumotlar bilan ta’minlaydi.
Eslatmalar:
- SMART KPI’lardan foydalaning: KPI’laringiz Muayyan, O’lchanadigan, Erishish mumkin, Tegishli va Vaqtga bog’liq bo’lishi kerak.
- Kompaniya maqsadlari bilan muvofiqlashtiring: Moliyaviy KPI’lar har doim kompaniya maqsadlari va umumiy biznes strategiyasiga mos kelishi kerak.
- Bir nechta asosiy KPI’larga e’tibor qarating: 3-5 ta KPI moliyachi yoki moliyaviy jamoa e’tiborini ma’lum maqsadlarga yo’naltirish uchun ideal.
- Muntazam ravishda ko’rib chiqish va sozlash: Vaziyat o’zgarganda, qoidalar o’zgarganda va biznes ehtiyojlari o’zgarganda KPI’larni muntazam ravishda ko’rib chiqing va moslashtiring.
Samarali KPI’lar tashkilotlarga moliyaviy sog’liqning muhim ko’rsatkichlarini kuzatish, xavflarni oldini olish, pul oqimini optimallashtirish va biznesning umumiy rentabelligini oshirishda yordam beradi.