Cash flow (pul oqimi) kompaniya kassaziga kiradigan va chiqadigan pulni anglatadi. Bu moliyaviy sog’liqning muhim ko’rsatkichidir va uni tahlil qilish biznesning to’lov qobiliyatini, daromadligini va umumiy yaxshiligini aniqlashga yordam beradi. Quyida tushunishingizga yordam beradigan ba’zi muhim pul oqimi atamalari va tushunchalari keltirilgan:
Pul oqimining asosiy turlari
- Operatsion pul oqimi (OCF): Kundalik biznes operatsiyalaridan yaratilgan pul oqimi. Mahsulot va xizmatlarni sotish, COGS (tovarlarning sotilgan qiymati) va operatsion xarajatlar kabi to’lovlarni o’z ichiga oladi.
- Investitsion pul oqimi (ICF): Uzoq muddatli aktivlarni sotib olish yoki sotish, boshqa kompaniyalarga investitsiyalar kabi investitsion faoliyatidan olingan yoki undan foydalanilgan pul.
- Moliyalashtirish pul oqimi (FCF): Investorlardan mablag ‘jalb qilish, qarz olish, dividendlar to’lash va aktsiyalarni qayta sotib olish kabi moliyalashtirish faoliyatidan olingan yoki foydalanilgan naqd pul.
Pul oqimi bayonoti (CFS)
Pul oqimi bayonoti kompaniyaning ma’lum bir muddat uchun har bir turdagi pul oqimini batafsil ko’rsatib beruvchi moliyaviy hisobotdir. Odatda quyidagi bo’limlardan iborat:
- Operatsion faoliyatdan pul oqimi: OCFni aks ettiradi
- Investitsion faoliyatdan pul oqimi: ICF ni aks ettiradi.
- Moliyalashtirish faoliyatidan pul oqimi: FCF ni o’z ichiga oladi.
- Pulning boshlang’ich va oxirgi balanslari: CFS davri uchun pulning boshlang’ich va tugatish balanslarini ko’rsatadi.
Pul oqimini tahlil qilishning ahamiyati:
Pul oqimi tahlili kompaniyaga quyidagilarni tushunishga yordam beradi:
- Lichvidlik: Pul oqimi kompaniyaning o’z qisqa muddatli majburiyatlarini bajarishi mumkinligini tushunish uchun ishlatiladi.
- Foydali marja: Pul oqimi tahlil qilish yordamida biznesning foydali marjasini va qarzlarni to’lash qobiliyatini baholash mumkin.
- To’lov qobiliyati: Pul oqimi hisob-kitobi investorlarga dividendlarni to’lash va aktsiyalarni qaytarib sotib olish imkoniyatini baholashda yordam beradi.
- Investitsiya qarorlari: Sog’lom pul oqimi kelajakdagi o’sish uchun katta imkoniyatlar yaratadi. Pul oqimining batafsil tahlili qayerga investitsiya qilish kerakligi haqida qaror qabul qilishga yordam beradi.
- Qizil bayroqlar: Salbiy pul oqimi moliyaviy qiyinchiliklarni bildiradi va biznesning uzoq muddatli hayotiyligi uchun xavf tug’diradi.
Pul oqimi vs daromad
- Pul oqimi: To’langan pulni kuzatib boradi. Qimmatli aktivlarni sotib olish, hisob-kitoblarni to’lash va investorlarga to’lovlarni amalga oshirish kabi o’zgarishlarni aks ettiradi.
- Daromad (foyda va zarar hisoboti): Kompaniyaning foydaliligini ko’rsatuvchi hisob-kitob hisoboti. Daromadlar va xarajatlarni hisobga oladi, lekin bu pul har doim o’sha davrda olinishini yoki to’lanishini anglatmaydi.
Pul oqimi biznes uchun hayotiy qondir. Pul oqimi bilan bog’liq muhim ma’lumotlarga ega bo’lish yaxshi qaror qabul qilishni va biznesning moliyaviy sog’lig’ini ta’minlashni taminlaydi.